INsomnia 2020
Ik nodig je graag uit om deze film te bekijken. Ik heb niks aan het toeval overgelaten, en ondanks dat ik mijn thematiek op een kunstzinnige manier visualiseer heb ik bewust genoeg ruimte overgelaten om de film op je eigen manier te interpreteren. Mocht je toch meer interesse hebben in de betekenis of emotie van mij als maker zelf, met betrekking op deze film dan heb ik hier onder een korte samenvatting gemaakt van mij notities als maker.
Gedwongen door het COVID-19 virus heb ik mijn vaste werkprocessen en makerschap niet zo zeer moeten opgeven, maar zeker moeten omgooien. In thuis isolatie heb ik mij gefocust op film, animatie en het maken van deze film. Insomnia is een film die ik van maart tot juni heb gemaakt rondom de thematiek van insomnia. Ook isolatie, de nacht, de ervaring van tijd en licht en donker zijn belangrijke thema’s van de film. De film bestaat uit acht scenes die ieder een eigen thema behandelen.
Slapen en waken. Zweven tussen waken en slapen. Ogen vallen toe, hersenactiviteit neemt af. Deze fase van slapen hoort maar een paar minuten voor wie normaal in slaap valt. Ik heb slaapproblemen, insomnia of hoe je het ook noemen wilt, moeilijk in slaap vallen, of helemaal niet is een dagelijkse realiteit. Ik heb het gevoel wel dat er geen einde aan het zweven komt, ik heb het ochtends, overdag en savonds. Maar wanneer ik mijn ogen mag sluiten nachts niet. Dan is alles helder, dan is er ruimte voor andere chaos. Echt slapen is er niet, maar wakker ben je ook niet. Besef van tijd neemt af, deze is niet meer constant, mocht deze überhaupt nog aanwezig zijn. En dan schrik ik wakker, als een stroboscoop worden mijn ogen geprikkeld en ben ik weer even wakker maar al snel verdwijn ik weer in de roes die na al die tijd een gewoonte is geworden.
De regen valt, het is donker. Helemaal alleen met de gedachtes sta ik buiten. Ik heb gedachtes. Gevoelens. Ik wil ze delen, te lang zijn deze al voor mij alleen, maar dit is te moeilijk. Langzaam aan begin ik de juiste mensen te vinden om dit toch te doen. Of te proberen misschien. Maar het is moeilijk, het liefste deel ik mijn last voor de helft, of dat nog niet eens, bang voor reactie, bang voor wat er van gevonden wordt. Ik deel mijn gedachtes zachtjes. Ik draai mijn zinnen om en hoop dat ze op zijn kop verloren gaan in de regen. Verloren gaan in het kabaal van het landen van de druppels van de regen en de druppels van de tranen op het donkere, onverlichte asfalt.
COVID-19 houd de wereld in zijn greep. De eerste meldingen komen uit landen, ver weg. Toch? Gewoon maar door gaan. Vaste patronen volgen, dagelijkse verplichting niet uit de weg gaan. Gewoon naar school gaan, boodschappen doen en vrienden zien. Razend snel verspreid het virus zich, en komt ook aan in Nederland. Wat te doen? Één voor één vallen de gewoontes weg. Ik werd ziek. Heel ziek. Boodschappen doen zat er niet meer in, dit moest ik over laten aan een ander, en dat is zo gemakkelijk nog niet. We mogen het virus niet de kans geven iedereen te bespelen. Zo min mogelijk contact met de buitenwereld dus. Een week later gaat de school dicht. De Corona crisis is begonnen. De tientallen berichten die binnenstromen via de media worden er honderden. Er is geen ontkomen meer aan, wat is waar en wat is juist. De geluidjes van de berichten op te telefoon lijken elke 5 seconden te horen te zijn. Wat moet men doen, wat is veilig en verantwoord. Corona tast veel aan, maar het meeste de longen. Ademen wordt moeilijker, en versnelt. Regels worden opgesteld, anderhalve meter, niet onnodig naar buiten gaan. Geen horeca, feestjes en bijeenkomsten meer. Maar toch, het virus slaat om zich heen. Het virus neemt de levens van mensen. Het genot van het dagelijkse leven, wat ik misschien iets te vaak voor lief nam. Het virus stopt de gewoonte van het volgen van patronen die zich dag in dag uit herhaalde.
De nacht, wanneer de meeste mensen slapen heb ik het rijk alleen. Nachts zijn er nog wel wat mensen die werken, maar de meeste niet. De snelwegen zijn leeg, en ik kan zo hard rijden als ik wil. De stad is leeg en ik kan lopen en dwalen wat ik wil, en waar ik wil. Geen ziel die mij stoppen zal. Met insomnia is de dag niet gemakkelijk, maar de nacht voelt als thuis. Ik denk dat dit vanzelf gaat, na 8 jaar verzet ik mij niet meer, maar probeer ik het te omarmen. Er zijn ook voordelen, ik heb veel meer tijd, een feestje hoeft niet te stoppen, ik kan nog wel even door. In de nacht hebben mijn gedachtes de ruimte om te zweven.
Vier uur in de nacht. ‘’De nacht heeft ook voordelen’’, ik hoor het mij nog zeggen. En ja het klopt zeker, maar dit geld zeker niet voor elke nacht, de meeste niet om eerlijk te zijn. De meeste nachten probeer ik mij toch aan het systeem te houden; overdag leven en in de nacht slapen. Maar als ik dan in de nacht niet slapen kan tel ik de secondes, minuten en uren. Maar hoe lang is een minuut nu eindelijk echt? Hoelang duurt een seconde, en hoeveel pijnlijker is het wegtikken van te tijd wanneer ik naar de klok staar in de hoop het volgende uur niet meer te zien verschijnen.
Chaos. Tussen vier en vijf is niemand gelukkig. 4 uur is de rock bottom van alle andere uren. De chaos en gedachtes heersen en ik laat mij inspireren door het gedicht ‘’Four A.M.’’ van Wislawa Szymborska waarin ze schitterend schrijft over over de tragedie van drie uur in de morgen. Alleen ervaar ik dit gevoel 2 uurtjes later pas. Alles overprikkelend geluid en beeld, ze komen samen met mijn gedachtes en nemen de overhand van mijn verstand, ik wil slapen, maar kan het niet. Ik probeer te denken aan alle adviezen die mij gegeven worden. Geen stimulanten zoals koffie en alcohol of drugs. Doe meditatie en dingen die de geest tot rust brengen zoals yoga of een wandeling. Maar ik weet ook dat deze adviezen geen redding bieden. Doortobben.
De zon komt op. Ik zit thuis, buiten op een stoel van de laatste sterren afscheid te nemen. Maar mijn gedachtes zijn in Hoek van Holland, hier kwam ik snachts graag. Wanneer ik vroeg klaar was met werken, dat was dan om twee uur in de nacht, dan wist ik dat ik nog uren wakker zou zijn. Het maakte niet uit of ik 6 uur of 20 uur had gewerkt die dag, ik zou niet kunnen inslapen. De rit in de auto gaf mijn gedachtes, en mijn lichaam rust die ik nodig had na een intensive dag. Maar het ging vooral om de bestemming. Het is super donker daar, Hoek van Holland, een hoek waarin ik mij verstopte in de nachten dat ik op de vlucht was van mijn bed, vrienden, collega's en familie. Alleen het geluid van de zee en de wind zijn nog hoorbaar en het was een oefening om mijn gedachtes te laten wegwaaien, en soms lukte dat. Dan voelde ik het zand met mijn voeten, en de korrels die de wind naar mijn huid gooide. Niet eerder had ik de zon zien opkomen, daar, op die plek. De zon gaat nu eenmaal onder in de zee, maar hoe graag zou ik de zon willen zien opkomen daar, op misschien wel de mooiste plek voor mijn gedachtes en slapeloosheid. Tientallen keren was ik daar geweest in de nacht, maar ik zou de plek graag willen omarmen met de zon in de lucht.
Overdag, weer en nacht overleefd. Of ja, overleefd, meer geleefd. Moe wanneer de gordijnen open gaan. Ik ga de dag beginnen met pijnlijke ogen en kleed mij aan, ik ga de natuur in. Ontmoet mensen en vrienden, ga gesprekken aan, wandel wat door het bos en park. De gesprekken die zich vormen zijn interessant, we hebben het over Corona, technologie, het handelen van de regering in deze bizarre tijden, en wat het allemaal met ons doet. Hoewel ik zeker mijn bijdrage lever in de gesprekken om mij heen willen mijn gedachtes liever genieten van het licht, het weer, het gras onder mijn voeten en deze dag. Een dag met halve energie, weinig concentratie, en al denkend mengen de stemmen en de conversaties zich met het geluid van het water, de wind en het gezang van de vogeltjes in de bomen. En ik weet, het kan beter, ik zou de dag met genoeg slaap heel anders kunnen beleven. Maar ik weet ook, dat het vannacht allemaal weer opnieuw begint.
Website: https://www.marcusgurke.com
Instagram: https://www.instagram.com/marcusgurke/